VPN – co to jest i jakie ma zalety?

W wielu dyskusjach poświęconych bezpieczeństwu w Internecie pojawia się termin „VPN”. Co to jest? Połączenie VPN to szczególna technologia zapewniająca użytkownikom anonimowość i ochronę przed różnorakimi zagrożeniami. Udostępniana przez większość usługodawców VPN definicja mówi o tym, że skrót oznacza Wirtualną Sieć Prywatną (Virtual Private Network). Co to dokładnie znaczy? Słowo „wirtualna” w tym przypadku oznacza brak konieczności instalowania okablowania i specjalistycznych sprzętów przez użytkownika. „Prywatna” natomiast odnosi się do tego, że sieć VPN jest dostępna tylko dla jej klientów oraz administratorów.

Co to jest VPN? W skrócie: jest to rozwiązanie szyfrujące i przekierowujące ruch sieciowy przez zewnętrzny serwer.

Co to jest połączenie VPN w praktyce? Aby zrozumieć działanie tego rozwiązania, warto najpierw dowiedzieć się, jak funkcjonują zwykłe połączenia internetowe. Otóż każdy, kto jest podłączony do globalnej sieci, łączy się z nią za pośrednictwem Dostawcy Usług Internetowych (ISP – Internet Service Provider), czyli operatora.

Dostawca Usług Internetowych ma wgląd w całą aktywność swoich klientów – jest w stanie prześledzić to, jakie strony odwiedzają oraz wydobyć dane logowania do różnorakich witryn. Tutaj właśnie przydaje się połączenie VPN. Co to jest i w jaki sposób wiąże się z tematem bezpieczeństwa informacji oraz anonimowością? Gdy użytkownik korzysta z tej usługi, specjalny serwer VPN pełni rolę pośrednika między nim a globalną siecią, zapewniając mu ochronę danych i tożsamości.

VPN na telefon

Warto wiedzieć o tym, że nie tylko użytkownicy komputerów mogą wiele zyskać, instalując na nich VPN. Usługa równie dobrze sprawdza się na smartfonach i innych urządzeniach mobilnych. Co to jest VPN w telefonie? Technologia działa tak samo, jak na komputerach – jedyna różnica polega na tym, że aplikację instaluje się na smartfonie. Użytkownik jest dzięki niej chroniony, gdy łączy się z Internetem – usługa zabezpiecza go przed atakami hakerskimi oraz wyciekami danych.

Skoro wiemy już, co to VPN i jaka jest jego definicja, to warto też dowiedzieć się dokładniej, jak działa VPN z technicznego punktu widzenia.

Jak działa VPN?

Opisywana usługa jest niezwykle przydatna podczas codziennego funkcjonowania, ale jak działa VPN i co sprawia, że przyczynia się do zwiększania ochrony użytkowników? Usługa przekierowuje ruch sieciowy przez specjalnie stworzone do tego serwery, maskując adres IP użytkownika oraz szyfrując jego dane.

Osoby, które cenią sobie anonimowość i bezpieczeństwo, powinny więc rozważyć korzystanie z VPN. Jak działa ta technologia i co wpływa na jej skuteczność? Przede wszystkim klienci korzystający z technologii VPN nie muszą martwić się tym, że Dostawca Usług Internetowych ma wgląd w ich aktywność. Wszystkie żądania są bowiem przekierowywane przez specjalnie stworzony serwer VPN. To znaczy, że ISP widzi jedynie to, że użytkownik jest w jakiś sposób aktywny (łączy się z usługą Wirtualnej Sieci Prywatnej), ale nie wie, co dzieje się dalej – nie może prześledzić konkretnych działań.

Ochrona przed ciekawskim wzrokiem Dostawcy Usług Internetowych to nie wszystko, co zyskuje klient VPN. Co to oznacza? Anonimowość działa również w drugą stronę – właściciele witryn także nie są w stanie powiązać aktywności użytkowników z ich tożsamością i lokalizacją. Gdy przeglądają dane dotyczące odwiedzin strony, widzą jedynie adres serwera VPN, który jest współdzielony z setkami innych osób – nie mogą wykorzystać tej wiedzy do swoich celów.

Czy usługa VPN jest legalna?

W większości wypadków korzystanie z VPN jest całkowicie legalne. Warto jednak pamiętać, że kraje kładące nacisk na cenzurę w Internecie (Chiny, Iran, Arabia Saudyjska i inne) mogą karać wszelkie próby maskowania adresów IP i omijania blokad na swoim terytorium. Jeśli podróżujemy w takie miejsca – musimy o tym pamiętać, by nie narazić się na konsekwencje.

Dlaczego potrzebujesz sieci VPN?

Co daje VPN? Główną zaletą korzystania z tej technologii jest ochrona. VPN zapewnia prywatność i bezpieczeństwo – tworzy coś, co można porównać do zabezpieczonego tunelu, przez który przepływają wszystkie informacje. Nikt nie jest w stanie się do niego dostać ani nawet zajrzeć do środka. To jednak nie wszystko, co zapewnia Wirtualna Sieć Prywatna. Jakie są jej pozostałe zalety?

• Ochrona przed atakami hakerskimi – chociaż hakerzy kojarzą się zazwyczaj z wielkimi, zorganizowanymi grupami przestępczymi, to tak naprawdę każdy może paść ofiarą cyberataku. Wystarczy korzystać z niezabezpieczonych sieci publicznych, które stanowią pole do popisu dla wszelkich „podsłuchiwaczy”. Hotspoty w kawiarniach czy centrach handlowych nie zawsze posiadają odpowiednie zabezpieczenia, przez co bywają podglądane przez hakerów. Użytkownik, który połączy się z taką podsłuchiwaną siecią, może utracić cenne informacje – na przykład dane logowania do banku. Dobry VPN szyfruje dane wysyłane przez klienta, dzięki czemu są one nieczytelne dla osób trzecich.
• Omijanie geoblokad – każdy subskrybent serwisów streamingowych wie, że nie wszystkie treści są dostępne dla mieszkańców poszczególnych krajów. W jaki sposób pomaga tutaj VPN? IP użytkownika usługi zmienia się na to, które posiada serwer pośredniczący, a ten może znajdować się w dowolnym kraju. Klient może więc „udawać”, że przebywa w państwie, które ma dostęp do danych treści na serwisach VOD czy innych platformach.
• Omijanie cenzury w Internecie – kraje kładące bardzo duży nacisk na cenzurowanie nieprzychylnych komentarzy na temat ich rządów oraz ograniczanie dostępu do niektórych treści. Osoby podróżujące do tego typu miejsc powinny zainwestować w dobry VPN, by zachować kontakt ze światem.
• Unikanie dyskryminacji cenowej – niektórzy sprzedawcy i usługodawcy różnicują ceny swoich produktów w zależności od miejsca zamieszkania potencjalnego klienta. Przykładowo, bilety lotnicze mogą kosztować więcej, jeśli kupują je mieszkańcy wielkich aglomeracji i bogatych, dobrze rozwiniętych krajów. W takich sytuacjach bardzo pomocny okazuje się właśnie VPN. Jak używać tej technologii w celu uniknięcia płacenia więcej za te same towary? Wystarczy połączyć się z serwerem znajdującym się w innym państwie.

Czy sieci VPN są naprawdę bezpieczne?

Bezpieczeństwo sieci VPN zależy przede wszystkim od jej zabezpieczeń oraz protokołów komunikacyjnych, które zostały w niej wykorzystane. Najlepszym wyborem jest VPN, który stosuje szyfrowanie 256-bitowe oraz takie protokoły jak IKEv2 czy OpenVPN. Dodatkowo każdy, komu zależy na bezpieczeństwie, powinien wybrać VPN oferujący dodatkowe funkcje – np. Kill Switch, który natychmiastowo kończy połączenie internetowe w razie awarii sieci. Warto również mieć na uwadze politykę państwa, w którym znajduje się siedziba usługodawcy VPN. Nie powinien to być kraj należący do Sojuszu Pięciorga Oczu lub podobnego (koalicje Dziewięciu i Czternastu Oczu).

VPN – jak ustawić?

Jak skonfigurować VPN na komputerze lub smartfonie? Zadanie nie należy do skomplikowanych i poradzi sobie z nim każdy. Zanim jednak zacznie się dobierać ustawienia VPN, trzeba wybrać najlepszą dla siebie usługę. Na co zwrócić uwagę przed zakupem subskrypcji?

Lokalizacje serwerów – porządny VPN powinien mieć wiele serwerów rozmieszczonych po całym świecie. Umożliwia to między innymi skuteczniejsze maskowanie IP – VPN przyda się wtedy w razie napotkania w Internecie treści zablokowanych w danym kraju.

Polityka firmy – najlepsi usługodawcy VPN nie przechowują logów na temat swoich klientów, więc nie mogą ich sprzedać.

Dodatkowe funkcje – opcje typu Kill Switch czy blokowanie reklam w dużym stopniu ułatwiają codzienne funkcjonowanie.

Mamy już VPN. Jak włączyć usługę? Najczęściej wystarczy pobrać aplikację ze strony producenta, zainstalować ją i postępować zgodnie z instrukcjami. Można też ustawić połączenie przez VPN z poziomu ustawień systemu Windows, przechodząc do sekcji Ustawienia > Sieć i Internet > VPN > Dodaj połączenie VPN.
Jak włączyć VPN w telefonie? Przede wszystkim należy się upewnić, że dany usługodawca oferuje aplikację na urządzenia mobilne. Potem wystarczy ją pobrać i zainstalować. Po chwili będzie dostępne połączenie przez VPN. Jak używać tej technologii? Konfiguracja VPN jest bardzo łatwa – wystarczy uruchomić dedykowany program, który zajmie się resztą. Nie potrzeba tutaj żadnej specjalistycznej wiedzy.

Wiadomo już, jak zainstalować VPN. Jak ustawić bezpieczne i prywatne połączenie? Aplikacje zazwyczaj umożliwiają nawiązanie łączności z VPN kilkoma kliknięciami. Wystarczy skorzystać z opcji szybkiego połączenia albo ręcznie wybrać optymalny serwer.