Chociaż do tej pory odkryliśmy zaledwie niewielki procent planet skrywających się we Wszechświecie, doskonale wiemy już, że te potrafią się od siebie niesamowicie różnić. Jedne są naprawdę niewielkie, inne ogromne. Jedne to planety skaliste, inne to planety gazowe. Na jednych występuje woda w stanie ciekłym, inne są jedną wielką pustynią. To powiedziawszy, planety spoza Układu Słonecznego chyba nigdy nie przestaną nas zadziwiać.
Siła technologii
Jedną zadziwiających planet pozasłonecznych jest podobna do Jowisza WASP-76b, zlokalizowana około 640 lat świetlnych z dala od Ziemi. Choć odkryto ją już w 2013 roku, dopiero teraz badaczom udało się ją poznać nieco lepiej. Pozwoliły na to dane zebrane we wrześniu 2018 roku z pomocą instrumentu ESPRESSO Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) organizacji Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).
ESPRESSO to potężny spektrograf zdolny do rejestrowania widm promieniowania odległych kosmicznych obiektów. Naukowcy mogą analizować jego dane, by pozyskiwać wiedzę na temat niektórych kluczowych cech, na przykład, egzoplanet. Choć stworzono go z myślą o polowaniu na planety podobne do Ziemi, krążące wokół gwiazd przypominających Słońce, szybko zdano sobie sprawę z tego, że ESPRESSO w połączeniu z VLT jest parą bardzo elastyczną, zdolną do wykonywania całego szeregu zadań, takich jak badanie atmosfer ekstremalnych obcych światów.
Deszcz płynnego żelaza
WASP-76b zdecydowanie jest planetą ekstremalną. Jak pokazała analiza danych zebranych przez ESPRESSO, której wyniki właśnie opublikowano w czasopiśmie Nature, mowa o obiekcie, który jedną ze swoich stron jest stale zwrócony w kierunku macierzystej gwiazdy (niczym Księżyc w stronę Ziemi). Dlatego, na jedną z jego połówek nieustannie pada światło, podczas gdy druga jest bez przerwy skąpana w ciemności.
Wspomniany stan rzeczy sprawia, że na stronie WASP-76b zwróconej w stronę gwiazdy panuje temperatura wynosząca aż 2400 stopni Celsjusza. Mowa o warunkach, w których metale mogą występować w formie pary.
Bardzo Duży Teleskop (VLT) | Źródło: ESO
Ciemna strona planety także nie należy do chłodnych, bowiem w jej obszarze temperatura wynosi 1500 stopni Celsjusza. Różnica temperatur jest jednak na tyle duża, że na WASP-76b może powstawać potężny wiatr zdolny do przenoszenia cząsteczek z jednej strony planety na drugą.
Badania sugerują, że żelazo w formie pary powstałej na gorętszej części planety jest przez wiatr przenoszone na chłodniejszą część. Tam para kondensuje, po czym zamienia się w deszcz opadający na powierzchnię ciemniejszej strony WASP-76b. Tak, na WASP-76b występują opady w formie płynnego żelaza!
Ciekawe, co jeszcze skrywa przed nami Wszechświat. Kto wie, być może kiedyś znajdziemy planetę, na przykład, pokrytą w całości złotem. Warto jednak pamiętać, że WASP-76b nie jest jedyną planetą, na której pada dziwaczny deszcz. Wysoko w atmosferze Wenus pada deszcz w postaci kwasu siarkowego, zaś jak pokazały badania laboratoryjne, warunki Saturna, Neptuna i Jowisza mogą pozwalać na występowanie w ich atmosferach deszczu w formie… diamentów.
Źródło: ESO