Chyba każdy wie czym różnią się planety i księżyce, nieprawdaż? Te pierwsze krążą wokół gwiazd, a te drugie krążą wokół tych pierwszych. Ale czy wiedzieliście, że teoretycznie księżyc może stać się planetą? Pokazują to modele komputerowe badaczy z Australii i Kolumbii. Takie dziwne obiekty otrzymały właśnie nawet swoją własną nazwę – „ploonets”.
„Planetoksiężyce”, „księżycoplanety” – wspomnianą nazwę można by tłumaczyć na wiele sposobów. Najważniejsza jest jednak istota omawianych ciał niebieskich. Zdaniem astronomów rozpoczynają one swój żywot jako księżyce gigantycznych planet, ale z czasem są wrzucane na własną orbitę wokółsłoneczną i same zostają planetami, a przynajmniej w części przypadków.
Dotychczas udało się nam odkryć ponad 4000 egzoplanet, czyli planet krążących wokół gwiazd innych niż Słońce. Nigdy nie zaobserwowano jednak bezpośrednio żadnych egzoksiężyców, czyli księżyców krążących wokół planet pozasłonecznych. Istnieją wyłącznie pośrednie dowody na ich istnienie.
Aby odkryć, gdzie egzoksiężyce się ukrywają, astronomowie stworzyli symulacje komputerowe zawierające egzoksiężyce krążące wokół tak zwanych „Gorących Jowiszów”. Jest to najczęściej wykrywany typ egzoplanet, charakteryzujący się wysoką temperaturą i rozmiarem porównywalnym do Jowisza lub większym. Te egzoplanety krążą bardzo blisko swoich gwiazd.
Gorący Jowisz | Źródło: NASA
Ku zaskoczeniu badaczy symulacje pokazały, że egzoksiężyce mogą uciec grawitacji swoich planet. Niektóre z nich mogą następnie zderzyć się z planetą lub gwiazdą, ale około 50% ma szanse na stanie się kolejnymi planetami krążącymi wokół danych gwiazd.
Niestety, te obiekty mogą nie być długowieczne. Zdaniem badaczy te prawdopodobnie znikają, to jest dosłownie rozpadają się, w ciągu kilkuset milionów lat. Ponadto, trudno byłoby odróżnić je o zwyczajnych planet. Mimo to astronomowie zamierzają wypatrywać ich na niebie.
Co ciekawe, „planetoksiężyce” mogą pomóc w wyjaśnieniu niektórych kosmicznych tajemnic, takich jak ta, która otacza gwiazdę „Tabby”. Jest to gwiazda, której jasność z nieznanych naukowcom przyczyn zmniejsza się nieregularnie. Być może za to zjawisko odpowiada właśnie księżyc, który stał się planetą. Jasność innych gwiazd zmniejsza się regularnie, ponieważ krążące wokół nich obiekty zawsze pokonują swoje orbity w tym samym czasie.
Źródło: Uniwersytet Macquarie