Jeśli na Marsie rzeczywiście istniało życie, istnieje szansa, że łazik Perseverance już znalazł jego ślady. Skany marsjańskich podziemi sugerują bowiem, że ten poczciwy pojazd prowadzi poszukiwania skamieniałych drobnoustrojów we wręcz idealnym miejscu. Ale dlaczego naukowcy nadal tylko gdybają w tej sprawie?
Życie na Marsie, a misja łazika Perseverance
Naukowcy od dawna podejrzewali, że w marsjańskim kraterze Jezero znajdowała się kiedyś delta rzeki. Na jego wyschniętej powierzchni znajdują się bowiem cechy charakterystyczne dla dna jeziora zasilanego kiedyś przez rzekę. Właśnie dlatego w lutym 2021 roku na Marsa wysłano łazik, który miał ten krater zbadać – łazik Perseverance.
Teraz, gdy badacze mogą zajrzeć pod powierzchnię krateru Jezero z pomocą instrumentów łazika, są przekonani bardziej niż kiedykolwiek, że pod tą powierzchnią mogą skrywać się ślady pozostawione przez organizmy żywe oraz że Perseverance mógł już je znaleźć.
„Z orbity możemy dostrzec wiele różnych osadów, ale nie możemy być pewni, czy to, co widzimy, to ich stan pierwotny, czy też zakończenie długiej geologicznej historii.”, powiedział planetolog David Paige z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles (UCLA). „Aby stwierdzić, jak te osady powstały, musimy zajrzeć pod powierzchnię.”
Jednym spośród siedmiu instrumentów znajdujących się na pokładzie łazika Perseverance jest radar zdolny do penetracji gruntu – RIMFAX (ang. The Radar Imager for Mars’ Subsurface Experiment). Pozwala on spojrzeć na marsjańskie podpowierzchniowe struktury geologiczne zlokalizowane nawet na głębokości 20 metrów, obrazowane z centymetrową rozdzielczością. Ponadto jest w stanie wykryć lód, wodę i roztwory soli na głębokości nawet 10 metrów.
Przez większą część minionego roku łazik Perseverance jeździł wzdłuż zachodniego brzegu krateru Jezero i z pomocą swojego radaru badał to, co znajdowało się pod nim. Zebrane w ten sposób dane dały bezprecedensowy wgląd w historię krateru.
Dno dawnego jeziora
Skany podziemi mocno sugerują, że powstały 4 miliardy lat temu w wyniku uderzenia asteroidy krater Jezero został później wypełniony młodszymi osadami i skałami. To samo pokazały wcześniejsze skany z innej lokalizacji, ale dotychczas nie było pewności, czy te skały i osady zostały przeniesione do krateru pod wpływem wody, czy też aktywności wulkanicznej. Nowe dane sugerują natomiast, że bardziej prawdopodobna jest pierwsza hipoteza.
Wygląda na to, że warstwy podziemnego osadu odnalezione pod zachodnim krańcem krateru Jezero powstały w środowisku wodnym przypominającym ziemskie jezioro. Jezioro to mogło zajmować znaczną część krateru Jezero, ale aby to potwierdzić, potrzebne są dalsze badania.
Z biegiem czasu poziom wody w jeziorze krateru Jezero zmieniał się – czasem wzrastał, a czasem się cofał. Gdy jezioro się zmniejszało, tworzyło sieć wodnych palców przypominających deltę rzeki. Gdy rzeka wzbierała, jezioro ponownie się zwiększało. Takie środowisko mogło stwarzać idealne warunki do powstania życia.
Łazik Perseverance pobrał już kilka próbek osadów z krateru Jezero. Niektóre z nich wykazują nawet oznaki obecności związków organicznych. Niemniej, dopóki na Marsa nie zostanie wysłany statek kosmiczny, który będzie w stanie te próbki odebrać i przetransportować na Ziemię, nie będzie można stwierdzić, czy związki te pochodzą ze źródeł biologicznych, czy geologicznych. Musimy więc czekać cierpliwie na realizację takiej misji, choć jej los stoi na razie pod znakiem zapytania ze względu na problemy finansowe NASA.
Źródło: UCLA, fot. tyt. NASA