Astronomowie, którzy mieli okazję przeanalizować dotychczasowe dane zebrane przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba donoszą, że jedna z galaktyk dostrzeżona przez maszynę we wczesnym Wszechświecie mogła powstać zaledwie 300 milionów lat po Wielkim Wybuchu. To aż 100 milionów lat wcześniej niż jakikolwiek inny dotychczas zidentyfikowany obiekt.
Galaktyka z początków Wszechświata
Wspomniana galaktyka, GLASS-z13, istniała w absolutnie początkowej epoce istnienia Wszechświata. Przynajmniej na razie jej dokładny wiek nie jest jednak znany. Jak twierdzą naukowcy, mogła ona powstać kiedykolwiek w ciągu pierwszych 300 milionów lat po Wielkim Wybuchu.
GLASS-z13 została wykryta po wstępnej analizie pierwszej porcji danych pochodzących z NIRcam Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba – kamery prowadzącej obserwacje w bliskiej podczerwieni. Zdjęcia tego obiektu nie weszły jednak w skład obrazów pokazanych przez NASA w ubiegłym tygodniu.
Cóż, jego zdjęcia nie są tak spektakularne jak zdjęcia Mgławicy Pierścień Południowy czy Kwintetu Stephana. GLASS-z13 to bowiem tylko czerwona kropka na tle ciemnej nicości – i nic dziwnego, albowiem galaktyka ta znajduje się bardzo, bardzo daleko stąd.
JWST has potentially smashed records, spotting a galaxy which existed when the universe was a mere 300 million years old! The light from GLASS-z13 took 13.4 billion years to hit us, but the distance between us is now 33 billion light years due to the expansion of the universe! pic.twitter.com/5AcOBwHuO1
— Dr. James O’Donoghue (@physicsJ) July 20, 2022
Odkrycie czekające na potwierdzenie
Grupa składająca się na aż 25 astronomów napisała już na temat GLASS-z13 całą prace naukową i opublikowała ją na serwerze arXiv. Praca ta dopiero zostanie zrecenzowana, ale mimo to wywołuje ona ekscytację w całym naukowym środowisku. Trudno nie trzymać kciuki za to, by GLASS-z13 faktycznie okazała się najstarszą znaną galaktyką.
Naukowcy chcieliby, aby w najbliższym czasie NASA wykorzystała Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba do przeprowadzenia analizy spektroskopowej GLASS-z13. To powinno pozwolić na zmierzenie precyzyjnego dystansu dzielącego galaktykę od Ziemi. Już teraz wiadomo jednak na jej temat kilka interesujących rzeczy – na przykład że jej masa wynosi miliard mas Słońca. To jest dla naukowców niezłą zagwozdką, biorąc pod uwagę to, jak wcześnie po Wielkim Wybuchu obiekt się uformował.
Teleskop przyszłości
NASA wystrzeliła Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba w przestrzeń kosmiczną 25 grudnia 2021 roku, po 14 latach przygotowań. Gdy tylko ten dotarł do swojego celu podróży, amerykańska agencja kosmiczna zaczęła przygotowywać go do prowadzenia obserwacji. Te przygotowania już się zakończyły, a teleskop pracuje pełną parą.
Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba znajduje się w kosmosie w punkcie znanym jako L2 (punkt Langrange’a 2). Jest on oddalony od Ziemi o jakieś 1,5 miliona kilometrów. Nie krąży on wokół Ziemi, Słońca, ani żadnego innego ciała niebieskiego. Zamiast tego krąży właśnie wokół punku L2, po tak zwanej orbicie halo. Jest to specjalna, trójwymiarowa orbita. Dzięki temu, że teleskop porusza się właśnie po niej, będzie zawsze zwrócony tyłem do Słońca i Ziemi, a przodem do przestrzeni międzygwiezdnej. Zatem, jego tarcza przeciwsłoneczna będzie zawsze chronić go przed promieniowaniem, które zakłócałoby pracę jego instrumentów.
Najważniejszymi celami Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba są prowadzenie obserwacji pierwszych gwiazd powstałych po Wielkim Wybuchu, badanie formowania się i ewolucji galaktyk oraz badanie tworzenia się gwiazd i systemów planetarnych. Dokonane przez niego odkrycia mogą być naprawdę fascynujące. Galaktyka GLASS-z13 jest tego doskonałym zwiastunem.
Źródło: ScienceAlert, fot. tyt. NASA