Łazik Curiosity od początku swojej marsjańskiej misji, czyli od 2012 roku, przebywa w obrębie krateru Gale. Jest to krater mierzący 154 kilometry średnicy, który powstał za sprawą meteoru około 3,8 miliarda lat temu. Od trzech marsjańskich lat (ponad pięciu ziemskich) Curiosity analizuje skład atmosfery w tym rejonie. Te badania pozwoliły chociażby na potwierdzenie tego, że marsjańska atmosfera w 95% składa się z dwutlenku węgla.
Analizy dokonane przez Curiosity pokazały również, iż skład marsjańskiej atmosfery nieco zmienia się w zależności od pory roku. Zimą dwutlenek węgla w okolicy biegunów zamarza, sprawiając że ciśnienie w całej atmosferze spada, a latem ponownie zamienia się w gaz, dzięki czemu ciśnienie znowu rośnie. Stężenie argonu i azotu zmienia się odpowiednio w zależności od tego, ile dwutlenku węgla jest w atmosferze.
To, co jest dziwaczne w sezonowych zmianach stężeń poszczególnych gazów w atmosferze marsa, to zachowanie tlenu. Jego stężenie rośnie wiosną i latem znacznie mocniej niż zgodnie z przewidywaniami naukowców powinno – nawet 30% powyżej swojego bazowego poziomu. Zimą z kolei spada poniżej oczekiwanego poziomu.
Zmiany w stężeniu tlenu następujące w atmosferze Marsa na przestrzeni marsjańskiego roku. | Źródło: NASA
„Mamy problem z wyjaśnieniem tego zjawiska.”, powiedziała Melissa Trainer, główna autorka pracy naukowej, w której opisano kwestię zmian następujących w marsjańskiej atmosferze na przestrzeni lat. „Fakt, że coroczne zachowanie tlenu nie jest idealnie powtarzalne sprawia, iż myślimy, że nie jest ono problemem związanym z dynamiką atmosfery. Tlen musi mieć swoje źródło chemiczne. Coś musi też go pochłaniać.”
Być może tajemnicze wzrosty i spadki stężenia tlenu w atmosferze Marsa mają swój związek ze stężeniem metanu. Jak pokazały badania łazika Curiosty, czasem stężenie metanu wzrasta o nawet 60% latem, po czym w zupełnie losowych momentach, z nieznanych powodów, spada.
Źródło: NASA
„Zaczynamy dostrzegać tę łudzącą korelacje między metanem i tlenem, która przejawia się w ciągu większej części marsjańskiego roku.”, powiedział Sushil Atreya, profesor nauk klimatycznych i kosmicznych oraz inżynierii z Uniwersytetu Michigan w Ann Arbor. „Myślę że coś w tym jest. Niemniej, jeszcze nie mam żadnych odpowiedzi.”
Kto wie, może w przyszłości uda się rozwiązać tajemnicę metanu i tlenu w atmosferze Marsa. Obydwa gazy mogą mieć źródła biologiczne (takie jak mikroby) lub geologiczne, chociaż istnieją większe szanse na to, że to właśnie źródła geologiczne odpowiadają za tajemnicze zmiany stężeń. To powiedziawszy, póki co badacze nie mają pojęcia, co dokładnie może tymi źródłami być.
Źródło: NASA