Kwestia wody na Marsie
Uważa się, że dawno temu na powierzchni Marsa znajdowały się rzeki, jeziora, morza, a nawet oceany, ale dziś jest on suchszy niż najsuchsza ziemska pustynia. No, Czerwona Planeta nadal posiada wodę, jednak ta skoncentrowana jest przede wszystkim wkoło biegunów w postaci lodu. Możliwe, że głęboko pod powierzchnią tworzy dodatkowo słone jeziora, jednak tego póki co nie udało się jednoznacznie udowodnić.
Ślady wody na Marsie rejestrowano natomiast znacznie bliżej powierzchni, na przykład w pobliżu równika, w postaci lodu lub uwodnionych minerałów, ale w bardzo małych ilościach. Tymczasem, nowo odkryty podpowierzchniowy rezerwuar nie dość, że zajmuje ogromny obszar, zdaje się skrywać bardzo dużo wody.
Woda w kanionie
Omawiany nowy rezerwuar sonda Trace Gas Orbiter odkryła z pomocą instrumentu o nazwie FREND (ang. Fine Resolution Epithermal Neutron Detector), za sprawą serii obserwacji prowadzonych od maja 2018 roku do lutego 2021 roku. Narzędzie to wykrywa neutrony uciekające z powierzchni Czerwonej Planety. Te mogą być znacznikiem zawartości wodoru, a co za tym idzie – zawartości wody w glebie.
„Neutrony powstają, gdy wysokoenergetyczne cząstki znane jako galaktyczne promieniowanie kosmiczne uderzają w Marsa. Suchsze gleby emitują więcej neutronów niż te wilgotniejsze, dzięki czemu możemy wywnioskować, ile wody jest w glebie, na podstawie ilości emitowanych przez nią neutronów.”, powiedział Alexey Malakhov, jeden z autorów pracy poświęconej odkrytemu rezerwuarowi. „Unikalna technika obserwacyjna wykorzystywana przez FREND zapewnia znacznie wyższą rozdzielczość przestrzenną niż poprzednie pomiary tego typu. Zatem, teraz możemy zobaczyć zasoby wody, których wcześniej nie widziano.”
Kanion, w którym rezerwuar wody wykryto, to Valles Marineris. Co ciekawe, ten jest największym kanionem w Układzie Słonecznym – 10 razy dłuższym i 5 razy głębszym niż ziemski Wielki Kanion. Powierzchnia samego rezerwuaru wynosi około 41 000 kilometrów kwadratowych. Tam, w obrębie górnego metra gleby, do 40 procent materiału zdaje się być wodą, która najpewniej istnieje w formie lodu.
Mapa kanionu Valles Marineris na powierzchni Marsa. Nowo odkryty rezerwuar wody, zaznaczony na fioletowo, jest widoczny w samym centrum obrazu. | Źródło: I. Mitrofanov et al. (2021)
„Odkryliśmy, że centralna część Valles Marineris jest wypełniona wodą – znacznie większą ilością wody, niż się spodziewaliśmy.”, poinformował Malakhov. „Obszar ten przypomina ziemskie regiony wiecznej zmarzliny, gdzie lód stale utrzymuje się pod suchą glebą z powodu nieustannie niskich temperatur.”
Odkryty rezerwuar może okazać się nie bez znaczenia. Załogowe misje planowane z myślą o Marsie mają skupiać się bowiem na regionach wokół równika. No więc, kto wie, czy woda skrywająca się pod powierzchnią Valles Marineris prędzej czy później nie zostanie wykorzystana, skoro dostęp do niej powinien być bardzo łatwy.
Źródło: ESA, fot. tyt. ESA/DLR/FU Berlin (G. Neukum) [CC BY-SA 3.0 IGO]