Zwierzęta o niespotykanej wytrzymałości
Niesporczaki to pospolite, bardzo małe zwierzęta bezkręgowe, zaliczane do pierwoustych. Te mikroskopijne stworzenia nieustannie zaskakują naukowców. Uważa się, że są to jedyne organizmy, które przetrwały wszystkie pięć wielkich wymierań. W jaki sposób tego dokonały?
To co wyróżnia niesporczaki na tle innych zwierząt to umiejętność skompresowania swojego ciała i wejścia w stan swego rodzaju hibernacji. Dokładniej mówiąc, gdy wystąpią niekorzystne warunki środowiska, niesporczaki wchodzą w stan zwanej kryptobiozy – stan spoczynku, który zostaje przerwany natychmiast po ustaniu panowania niekorzystnych warunków. W 2017 roku uczeni z Uniwersytetu Harvarda uznali, że ta umiejętność mogłaby pozwolić niesporczakom przetrwać nawet „śmierć” Słońca.
Jakiś czas temu wytrzymałość niesporczaków i ich mechanizmy przetrwania w ekstremalnych warunkach postanowili zbadać naukowcy z Indyjskiego Instytutu Nauki. Zatem, ci zebrali próbki tych organizmów. Podczas jednego z eksperymentów zespół poddał je działaniu lampy UV emitującej promieniowanie ultrafioletowe w dawkach, które bakterie i nicienie zabija w przeciągu kilku minut.
Jeden z gatunków niesporczaków – Hypsibius exemplaris – przetrwał ekspozycję na światło UV nieco dłużej niż bakterie i nicienie – bo 15 minut. Inny tajemniczy gatunek okazał się zaś na działanie tego promieniowania odporny. Każdy z jego przedstawicieli przeżył ekspozycję. Mało tego, potem poddano go wpływowi dawki cztery razy wyższej. Po tym doświadczeniu około 60% osobników gatunku żyło jeszcze przez kolejne 30 dni.
Nowy tajemniczy gatunek niesporczaka został odnaleziony w Indiach na betonowej ścianie pokrytej mchem. Należy on do rodzaju Paramacrobiotus. Po tym, gdy dokładnie go zbadano, rozwiązano zagadkę jego odporności na światło UV.
Wyjątkowy mechanizm obronny
Jak się okazuje, omawiane niesporczaki posiadają pod swoją skórą fluorescencyjne pigmenty, które działają niczym tarcza. Pochłaniają one światło UV w dawkach zabójczych dla innych organizmów i zamieniają je w łagodne światło niebieskie. Co ciekawe, badacze zdołali te pigmenty wyodrębnić i przekazać je niesporczakom z gatunku Hypsibius exemplaris oraz nicieniom C. elegans, zwiększając ich odporność na światło UV.
Nowo poznany gatunek niesporczaków mógł zyskać swą tarczę chroniącą przed promieniowaniem UV w odpowiedzi na silne nasłonecznienie w południowych Indiach. Ciekawe jakimi dodatkowymi mechanizmami obronnymi dysponują gatunki, których jeszcze nie odkryliśmy.
Źródło: Science, fot. tyt. Wikimedia Commons/Schokraie E. et al. Comparative proteome analysis of Milnesium tardigradum in early embryonic state versus adults in active and anhydrobiotic state. PLoS ONE 2012; 7(9): e45682 [CC BY 2.5]