Ta planeta ma kształt piłki futbolowej. Mimo to jest podobna do Jowisza

Zespół astronomów, który bada odległe egzoplanety, znalazł egzoplanetę o kształcie piłki futbolowej (czy też piłki do rugby). Dla porównania, większość planet ma kształt nieco spłaszczonej na biegunach kuli. Nowe badania pokazują jednak, że tę konkretną egzoplanetę łączy zaskakująco dużo cech z Jowiszem.

Przedziwny gorący Jowisz

Wspomniana planeta to odkryta w 2014 roku WASP-103b, oddalona on 1530 lat świetlnych z dala od Ziemi. Charakteryzuje się masą nieco większą niż masa Jowisza, jednakże jest około 20 razy gorętsza i znacznie większa (1,7 razy większa niż Słońce). Potrzebuje też mniej niż ziemski dzień, by wykonać pełne okrążenie wokół swojej gwiazdy. Najdziwniejszy jest jednak jej wydłużony kształt, któremu poświęcono nową pracę naukową opublikowaną w czasopiśmie Astronomy & Astrophysics.

„W zasadzie spodziewalibyśmy się, że planeta o masie 1,5 razy większej o Jowisza będzie miała mniej więcej ten sam rozmiar, więc WASP-103b musi być mocno napompowana z powodu ogrzewania przez swoją gwiazdę i być może też innych mechanizmów.”, powiedziała główna autorka wspomnianej pracy, astrofizyk Susana Barros z Instituto de Astrofísica e Ciências do Espaço Uniwersytetu w Porto w Portugalii.

WASP-103b należy do tak zwanych gorących Jowiszów – klasy egzoplanet charakteryzujących się wieloma podobieństwami do największej planety Układu Słonecznego. Co jednak ciekawe, nie jest to jedyna odkryta dotychczas planeta charakteryzująca się kształtem piłki futbolowej. Inny przykład takiego obiektu to na przykład WASP-121b.

Intrygujące rezultaty nowych badań

Mimo że WASP-103b została odkryta już w 2014 roku, dopiero teraz astronomowie przeanalizowali to, jak krzywa blasku jej gwiazdy macierzystej wyglądała podczas tranzytu gorącego Jowisza przed jej tarczą, czyli jak podczas tranzytu zmieniało się jej światło. Dokonano tego za pomocą teleskopu kosmicznego CHEOPS (ang. CHaracterising ExOplanet Satellite), zaprojektowanego z myślą o badaniu struktur planet. Łącząc dane z teleskopu CHEOPS z danymi z Kosmicznego Teleskopu Hubble i Kosmicznego Teleskopu Spitzera, naukowcy dowiedzieli się więcej o kształcie odległej planety.

WASP-103b posiada kształt piłki futbolowej. | Źródło: ESA

„To niesamowite, że CHEOPS był w stanie ujawnić tę maleńką deformację.”, powiedział współautor pracy, Jacques Laskar, astrofizyk z L’Université PSL we Francji. „Po raz pierwszy dokonano takiej analizy. Mamy nadzieję, że przeprowadzenie kolejnych, dłuższych obserwacji, umocni tę obserwację i doprowadzi do poszerzenia wiedzy na temat wewnętrznej struktury planety.”

W oparciu o zmiany krzywej blasku gwiazdy macierzystej WASP-103b podczas tranzytu naukowcy ustalili, jak wygląda rozkład masy w samej egzoplanecie. No więc dowiedziano się, że wewnętrzna struktura planety przypomina strukturę Jowisza, mimo iż jej średnica jest dwa razy dłuższa. Badacze potwierdzili też, że WASP-103b znajduje się na tyle blisko swojej gwiazdy, że to właśnie jej siły pływowe zniekształciły planetę.

Astronomowie uważają, że Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba pozwoliłby jeszcze dokładniej określić średnicę WASP-103b. Na szczęście, teleskop ten już został wystrzelony poza ziemską atmosferę i zmierza do punktu, z którego będzie prowadzić swoje obserwacje.

Źródło: ESA, fot. tyt. ESA