W 2023 roku na niektórych serwisach VOD postanowiono podnieść ceny usług. Jak się okazuje, nie wszystkie podwyżki tego rodzaju są legalne. Nie chodzi jednak tyle o zasadność zmiany cen, bo tutaj panuje oczywiście zupełna dowolność, a niewłaściwe zdaniem UOKiK podejście do ściągania opłat. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie ma wątpliwości: podwyżki cen subskrypcji z automatyczną płatnością są krzywdzące dla konsumentów i nie mogą mieć miejsca bez ich zgody
Podwyżki cen subskrypcji z automatyczną płatnością pod lupą UOKiK
Jak głosi raport BlueMedia, w 2022 roku aż 40 procent Polaków korzystało z dostępu do filmów i seriali w ramach usług subskrypcji. W 2021 roku statystyczny Polak korzystał z aż 5,7 subskrypcji. Czasem aż trudno połapać się w ich gąszczu. Wszystkie subskrypcje mają wspólny mianownik: cykliczne opłaty pobierane są automatycznie. Okazuje się, że w przypadku podwyżek taka sytuacja nie może mieć miejsca.
W ostatnim czasie Prezes UOKiK Tomasz Chróstny przyjrzał się regulaminom subskrypcji różnych usług dostępnych w ramach pakietów: Amazon Prime oraz Amazon Prime Video. Oba podmioty stosowały m.in. procedury, które umożliwiały jednostronną zmianę cen od nowego okresu subskrypcyjnego. Tego typu warunek jest krzywdzący dla klientów z przypisanymi do kont kartami płatniczymi.
Zdaniem Prezesa UOKiK w takich przypadkach istotne warunki, w tym przede wszystkim zmieniona cena usługi, nie powinny wiązać konsumentów, jeżeli nie wyrażą świadomej zgody na przedłużenie subskrypcji na nowych warunkach:
Od lat postulujemy, by warunki umowne uczciwie regulowały obowiązki stron umowy. W przypadku zyskujących na popularności usług subskrypcji konsumenci ufają usługodawcy i powierzają swoje dane z karty płatniczej, by regularnie móc korzystać z dostępu i opłacać swoje zobowiązania. Nie znaczy to, że od tego momentu operatorzy mogą bez ich zgody pobierać opłaty wyższe niż te, na które wcześniej konsumenci się zdecydowali.
Jak czytamy w komunikacie, w ocenie Prezesa UOKiK nowa cena lub inne nowe istotne warunki umowy mogą być wprowadzone od kolejnego okresu subskrypcyjnego tylko za uprzednią zgodą konsumenta:
Nie ma czegoś takiego jak „milcząca zgoda” konsumenta w przypadku przedłużania subskrypcji na kolejne miesiące przy zmienionych stawkach. W sytuacji zmiany ceny nie wystarczy sam fakt poinformowania z wyprzedzeniem o zmianie cenników. Konsument musi mieć możliwość akceptacji nowej ceny usługi, w ramach której podejmie świadomą decyzję o ewentualnym przedłużeniu trwania umowy na zmienionych warunkach
Inne postępowania wyjaśniające trwają
UOKiK prowadzi obecnie postępowania wyjaśniające, dotyczące usług subskrypcyjnych oferowanych przez marki: Apple, Disney+, Google (YouTube Premium), HBO Max, Microsoft (GamePass), Netflix, Sony (PlayStation Plus), i ewentualnych zmian cen przez nich dokonywanych.
Tomasz Chróstny podsumowuje:
Liczę na zmianę uciążliwych dla konsumentów praktyk, szczególnie przez dużych, globalnych graczy działających na rynku usług subskrypcyjnych. Wierzę, że przedsiębiorcy uszanują obowiązujące w Polsce zasady i dostosują umowy, tak aby wymagana była wyraźna zgoda konsumentów na ewentualne zmiany istotnych warunków. W przypadku wprowadzenia nowych opłat i automatycznego obciążania nimi obecnych klientów, niezbędne będzie usunięcie skutków takich praktyk. Brak reakcji niestety może skutkować podjęciem przez nas kolejnych działań, w tym nałożeniem sankcji finansowych
Źródło: UOKiK