JAXA wystrzeliła teleskop XRISM. To pierwszy tak zaawansowany teleskop rentgenowski

Anna BorzęckaSkomentuj
JAXA wystrzeliła teleskop XRISM. To pierwszy tak zaawansowany teleskop rentgenowski

Już wkrótce kosmiczne obserwacje będzie prowadził nowy rentgenowski teleskop. 7 września o godzinie 1:42 czasu polskiego Japońska Agencja Kosmiczna (JAXA) wystrzeliła w przestrzeń kosmiczną rakietę, która wyniosła na orbitę teleskop rentgenowski XRISM.

XRISM – kolejny teleskop o wielkich możliwościach

XRISM (ang. X-Ray Imaging and Spectroscopy Mission) to misja realizowana przez JAXA w ramach współpracy z NASA i przy udziale ESA (Europejskiej Agencji Kosmicznej). Co ważne, nowy teleskop rentgenowski jest bardziej zaawansowany niż jego jakikolwiek poprzednik, na czele z Kosmicznym Teleskopem Chandra.

Jak powiedziała Lia Coralles, astronomka z Uniwersytetu w Michigan uczestnicząca w realizacji misji JAXA, XRISM stanowi kolejny krok w zakresie obserwacji rentgenowskich. Wynika to z faktu, w jakie urządzenia wyposażono tę maszynę. Jeden z jej instrumentów, znany jako Resolve, to spektrometr mikrokalorymetryczny, który musi operować w środowisku o temperaturze tylko o mniej niż stopień Celsjusza wyższej od zera absolutnego. Aby taką temperaturę utrzymywać, pudło z ciekłym helem, w którym umieszczono instrument, jest chłodzone z wykorzystaniem wieloetapowego procesu. Niemniej, wszystko to pozwala mu mierzyć indywidualną energię promieniowania rentgenowskiego i dostarczać informacji na temat składu, ruchu i stanu fizycznego obserwowanego źródła.

Podobno eksperci pracujący nad misją XRISM spodziewają się, że dane spektroskopowe z instrumentu Resolve będą 30 razy ostrzejsze niż te, które dostarczają instrumenty Teleskopu Kosmicznego Chandra. Resolve jest w stanie wykrywać promienie rentgenowskie o energii w zakresie od 400 do 12 tysięcy elektronowoltów. To zdaniem NASA może dostarczyć naukowcom danych potrzebnych do tego, aby dowiedzieć się czegoś więcej o najgorętszych regionach, największych strukturach i obiektach o najsilniejszym przyciąganiu grawitacyjnym w kosmosie.

Dwie misje rozpoczęte wspólnie

Chociaż XRISM został wystrzelony w kosmos teraz, swoją działalność naukową zacznie on tak naprawdę prowadzić dopiero w styczniu. To dlatego, że naukowcy muszą jeszcze uruchomić jego instrumenty oraz je skalibrować. Ten proces potrwa kilka miesięcy.

Warto wspomnieć, że rakieta, która wyniosła w przestrzeń kosmiczną teleskop XRISM, transportowała na pokładzie również mały lądownik o nazwie SLIM (Smart Lander for Investigating Moon). Nadano mu przydomek „Księżycowy Snajper”. To dlatego, że ma on zademonstrować, iż możliwe jest lądowanie na kosmicznym obiekcie w promieniu 100 metrów od określonego celu.

Podobno XRISM oddzielił się już od rakiety i został umieszczony na orbicie. SLIM ma jednak podróżować miesiącami, zanim dotrze na Księżyc.

Źródło: New York Times, fot. tyt. JAXA

Udostępnij

Anna BorzęckaSwoją przygodę z dziennikarstwem rozpoczęła w 2015 roku. Na co dzień pisze o nowościach ze świata technologii i nauki, ale jest również autorką felietonów i recenzji. Chętnie testuje możliwości zarówno oprogramowania, jak i sprzętu – od smartfonów, przez laptopy, peryferia komputerowe i urządzenia audio, aż po małe AGD. Jej największymi pasjami są kulinaria oraz gry wideo. Sporą część wolnego czasu spędza w World of Warcraft, a także przyrządzając potrawy z przeróżnych zakątków świata.