Wystartowała budowa największego obserwatorium radiowego na świecie

Kluczowe znacznie dla jeszcze efektywniejszych badań Wszechświata ma nie tylko wysyłanie w kosmos kolejnych teleskopów kosmicznych, ale również budowanie coraz większych obserwatoriów naziemnych. Na szczęście na naszej planecie właśnie zaczęło powstawać bardzo czułe obserwatorium radiowe nowej generacji – Square Kilometre Array (SKA).

Square Kilometre Array, budowane od teraz w Australii i Afryce Południowej, ma stać się jednym z największych obserwatoriów radiowych na świecie i pozwolić astronomom na jeszcze szybsze i dokładniejsze badanie Wszechświata niż dotychczas. Będzie to ogromny obiekt naukowy i tak, jego anteny będą zlokalizowane na dwóch różnych kontynentach.

Realizacja, na którą czekano latami

Pomysł na budowę SKA pojawił się już w latach 90. XX wieku. Niemniej prace projektowe nad tym obserwatorium wystartowały dopiero po roku 2010. Budowa miała rozpocząć się w 2016 roku i zakończyć w roku 2024. Niemniej, ostatecznie wystartowała dopiero teraz, a więc pierwszych obserwacji zapewne możemy spodziewać się za ładnych kilka lat.

Co istotne, budowa Square Kilometre Array to rezultat międzynarodowej współpracy, w której udział wzięło 20 krajów. Główna siedziba projektu znajduje się w Jodrell Bank Observatory należącym do Uniwersytetu Manchesteru. Sieć obserwatorium będzie znajdować się na półkuli południowej – w Australii i RPA – ponieważ tam obserwacja Drogi Mlecznej jest najprostsza, a emisja interferencji elektromagnetycznej najmniejsza.

Square Kilometre Array ma być największym obserwatorium radiowym na świecie. | Źródło: SKAO

Obserwatorium radiowe o ogromnych możliwościach

Square Kilometre Array będzie działać w zakresie częstotliwości od 70 MHz do 10 GHz. Jego infrastruktura ma być 50 razy bardziej czuła na sygnały z kosmosu niż jakiekolwiek radioteleskopy powstałe do 2013 roku.

Nazwa obserwatorium wzięła się stąd, że powierzchnia tej sieci radioteleskopów ma zajmować powierzchnię jednego kilometra kwadratowego. W sumie sieć będzie składać się z ponad 100 tysięcy anten zlokalizowanych w zachodniej Australii i 197 anten zlokalizowanych w RPA.

„Teleskopy Obserwatorium SKA będą jednym z największych przedsięwzięć naukowych w historii ludzkości.”, powiedział dyrektor generalny Organizacji SKA, profesor Philip Diamond. „Byłem zaangażowany w projekt SKA przez ostatnie 30 lat, więc zobaczenie w końcu rozpoczęcia budowy jest doniosłym wydarzeniem.”

Po uruchomieniu Obserwatorium SKA wykorzysta swoją niezrównaną czułość, by wykrywać sygnały radiowe emitowane przez kosmiczne źródła oddalone o miliardy lat świetlnych stąd. Wprowadzi w związku z tym dziedzinę radioastronomii w nową erę i być może umożliwi naukowcom zgłębienie tajemnic ciemnej materii i ciemnej energii.

Źródło: Scimex, fot. tyt. SKAO